Menu główne
Cementownia Szczakowa w Pieczyskach
Polska to kraj, który jako jeden z pierwszych na świecie rozpoczął produkcję cementu na skalę przemysłową. Historia tej gałęzi przemysłu zaczyna się, gdy nasza ojczyzna była pod zaborami. Pierwszą fabrykę cementu uruchomiono na ziemiach polskich w 1857r. w Grodźcu koło Będzina. Była to piąta z kolei fabryka cementu na świecie. Niewiele młodsza, a trzecia w skali kraju, była uruchomiona w 1885 roku cementownia „Szczakowa" w Szczakowej.
Dzisiaj Jaworznickiej Cementowni „Szczakowa" już nie ma. Została częściowo rozebrana a teren znajduje się w początkowej fazie rekultywacji.
Rok 1885. Szczakowski kupiec zakłada niewielką manufakturę. Działa w takiej formie przez kilkanaście lat. Dopiero na przełomie XIX i XX wieku rozpoczął się jej dynamiczny rozwój. Zakład został doinwestowany przez Austryjaków. Właśnie wtedy cementownia stała się jednym z najnowocześniejszych zakładów tego typu w Europie. Szybkiemu rozwojowi sprzyjała bliskość surowca.
Pracownicy dbali o wprowadzony, ostry, reżim technologiczny. Inwestor prowadził szybką rotację parku maszynowego. Starzejące się urządzenia zastępował nowocześniejszymi. Sprowadzano je z Niemiec i Węgier.
W 1903 roku przestarzałe szybowe piece, w których wypalano klinkier, zostały zastąpione nowymi. Obok produkcji cementu, od 1903 r. fabryka ta prowadziła wypał dolomitu dla przemysłu metalurgicznego.
W 1905 roku w cementowni uruchomiono nowy piec rotacyjny, pierwszy w monarchii austro-
Budowano nowe obiekty w tym zbiornik klinkieru. Wprowadzano nowe produkty -
W czasie II wojny światowej produkcja cementu znacznie spadła. Zwiększyła się za to, ze względu na potrzeby przemysłu metalurgicznego, produkcja dolomitu hutniczego. Niektóre działy zostały zmechanizowane. Po wojnie cementownia nie była modernizowana. Jednocześnie zwiększano produkcję. Powodowało to liczne perturbacje i przestoje na węzłach produkcyjnych ze względu na podwyższoną awaryjność parku maszynowego. Nie trzeba było długo czekać na efekty tego stanu rzeczy. Zakład stopniowo tracił na rentowności. Przeżył jeszcze kryzys światowy, ale w czasach socjalizmu na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych cementowania zaczęła podupadać. Początkowo zrezygnowano z produkcji cementu a p・źniej ograniczono wyrób dolomitu. Zakład ogłosił upadłość w 1995 roku, a cementownią zaczął zarządzać syndyk masy upadłościowej. Zniszczeniu uległo wiele pamiątek opisujących historię zakładu. Kilka lat temu w zalanej piwnicy hali młynów odnaleziono rysunki, które zostały wykonane ponad 100 lat temu. Stanowią one dokumentację techniczną budowy i rozbudowy zakładu. Na 150 rysunkach można zobaczyć budynki należące do cementowni i elementy maszyn.